Azərbaycan tarixi bir hadisəyə ev sahibliyi etdi: İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü ilk dəfə olaraq Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində – Xankəndi şəhərində keçirildi. Bu mühüm toplantı təkcə regional əməkdaşlıq baxımından deyil, həm də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpasından sonra bölgədə formalaşan yeni reallıqların siyasi-iqtisadi təsdiqi kimi tarixə düşdü.Toplantının ev sahibi olan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin açılış çıxışı, təkcə toplantının siyasi simvolizmini deyil, həm də ölkənin regional əməkdaşlıq strategiyasını və postmünaqişə dövründəki prioritetlərini aydın şəkildə ortaya qoydu.
Prezident İlham Əliyevin Zirvə görüşündəki çıxışı, həm qlobal miqyasda, həm də təşkilata üzv ölkələr arasında böyük diqqətə səbəb oldu. Azərbaycan lideri öz nitqində ölkəsinin iqtisadi inkişaf prioritetlərini, regional əməkdaşlıq imkanlarını və post-münaqişə dövründə Qarabağda aparılan genişmiqyaslı bərpa işlərini ətraflı şəkildə təqdim etdi.Xankəndinin zirvə görüşünə ev sahibliyi etməsi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün və hakimiyyətinin təzahürüdür. Eyni zamanda, regionda genişmiqyaslı infrastruktur və sosial layihələrin həyata keçirilməsi, bu ərazilərin sabit və dayanıqlı inkişaf məkanına çevrilməsinə zəmin yaradır.
Çıxışın mərkəzində duran əsas fikir – Azərbaycanın sülh, əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq çağırışı oldu. İlham Əliyev qeyd etdi ki, Xankəndidə beynəlxalq Zirvə görüşünün keçirilməsi Azərbaycanın sabitlik, təhlükəsizlik və inkişaf naminə atdığı ardıcıl addımların nəticəsidir. O vurğuladı:

“Bu gün burada – Xankəndidə, işğaldan azad olunmuş torpaqlarımızda dost və qardaş ölkələrin liderlərini salamlamaq bizim üçün həm tarixi, həm də qürurverici hadisədir. Azərbaycan hər zaman regional əməkdaşlığa açıq olub və bundan sonra da İƏT çərçivəsində qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığı dərinləşdirmək niyyətindəyik.”
Prezident çıxışında Qarabağda həyata keçirilən bərpa və yenidənqurma işlərini də diqqətə çatdırdı. O bildirdi ki, dövlətin məqsədi təkcə infrastruktur qurmaq deyil, həm də bölgəni yaşıl enerji zonası və ağıllı şəhərlər modelinə çevirməkdir. Bu baxımdan Azərbaycan digər İƏT üzvləri ilə təcrübə mübadiləsinə və birgə layihələrin icrasına hazırdır. Prezident İlham Əliyevin nitqində Xankəndinin təkcə coğrafi məkan deyil, həm də sülhün platformasına çevrildiyi ideyası əsas yer tuturdu.
Xankəndidə keçirilən bu Zirvə görüşü Azərbaycanın diplomatik uğurları sırasına mühüm bir əlavə oldu. Prezident İlham Əliyevin nitqi isə bu uğurun fəlsəfəsini ortaya qoydu: tarix üzərində qurulan gələcək, dağıntılar içindən yüksələn yeni həyat və regional əməkdaşlıqla formalaşan davamlı inkişaf vizyonu.
Xankəndidə keçirilən İƏT Zirvə görüşü Azərbaycanın həm diplomatik uğuru, həm də beynəlxalq nüfuzunun göstəricisi kimi qiymətləndirilir. Prezident İlham Əliyevin çıxışı, təkcə Azərbaycanın daxili siyasəti ilə bağlı deyil, eyni zamanda Cənubi Qafqazda və İƏT məkanında yeni əməkdaşlıq formatlarının formalaşması üçün çağırış kimi qəbul edildi.
Azərbaycan Prezidenti bir daha vurğuladı ki, bölgədə uzunmüddətli sabitliyin təmin olunması üçün bütün tərəflər siyasi iradə nümayiş etdirməli və beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə əsaslanmalıdır.
Prezidentin çıxışı sadəcə bir ev sahibi kimi təqdimat yox, strateji baxış idi. O, bərpa olunan Qarabağın yalnız fiziki deyil, iqtisadi və geosiyasi baxımdan da region üçün açıq platformaya çevrildiyini əsaslandırdı. İnfrastruktur, enerji və logistika layihələri Azərbaycanın təklifi kimi deyil, kollektiv əməkdaşlıq çağırışı kimi təqdim olundu.
Ümumilikdə, Xankəndidə keçirilən İƏT Zirvə görüşü Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə mövqeyini gücləndirir, regionda yeni əməkdaşlıq platformalarının qurulmasına zəmin yaradır və postmünaqişə dövründə həyata keçirilən siyasətin uğurla davam etdiyini təsdiqləyir.
Daha geniş kontekstdə, Azərbaycan İƏT-in çərçivəsində özünü həm enerji təchizatçısı, həm də nəqliyyat və tranzit mərkəzi kimi möhkəmləndirir. Bu, ölkənin yalnız öz iqtisadi inkişafını deyil, həm də qonşu ölkələrin, xüsusilə Cənubi Qafqaz və Orta Asiya ölkələrinin ticarət və iqtisadi inteqrasiyasını təşviq edən regional lider olduğunu göstərir.
Bu zirvə görüşü, Azərbaycanın yalnız öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi ilə kifayətlənmədiyini, həm də regionun iqtisadi və siyasi mənzərəsini yenidən formalaşdırmaqda qərarlı olduğunu göstərir. Azərbaycan həm daxili inkişaf, həm də regional əməkdaşlıq və sülh istiqamətində möhkəm addımlar atır. Xankəndidə keçirilən bu tədbir, ölkənin gələcəyə baxan strategiyasının və beynəlxalq nüfuzunun rəsmi təsdiqi kimi tarixdə qalacaq. Dövlət başçısının nitqi qlobal və regional çağırışlara cavab olaraq təqdim olunan realist yanaşma idi. O, iqtisadi inteqrasiyanın, nəqliyyat dəhlizlərinin və enerji əməkdaşlığının Cənubi Qafqazda uzunmüddətli sabitliyin və qarşılıqlı faydalı münasibətlərin əsas dayaqları olduğunu vurğuladı.
Bu tədbir bir daha göstərdi ki, Azərbaycan postmünaqişə dövründə təkcə qalib ölkə kimi deyil, eyni zamanda inkişafın təşəbbüskarı və regional lider kimi çıxış edir. Bu isə Azərbaycanın hazırkı mərhələdə yalnız ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş bir ölkə deyil, eyni zamanda regionda prosesləri yönəldən, təşəbbüs irəli sürən və tərəfdaşlıq arxitekturası quran bir aktora çevrildiyini göstərdi. İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (ECO) 17-ci Zirvə görüşündə Prezident İlham Əliyevin çıxışı Azərbaycanın regional iqtisadi əməkdaşlıqda aktiv mövqeyini bir daha nümayiş etdirdi. O, enerji, nəqliyyat və ticarət sahələrində əməkdaşlığın genişləndirilməsinin vacibliyini vurğuladı, yeni iqtisadi imkanların yaradılmasına çağırış etdi. Zirvə görüşü həmçinin Azərbaycanın bölgədə dayanıqlı inkişaf və stabilliyin təminatçısı kimi rolunu möhkəmləndirdi.Zirvə görüşündə iştirak edən nümayəndə heyətləri Prezident İlham Əliyevin çıxışını yüksək qiymətləndirərək, onun praktik yanaşmasını və strateji baxışını xüsusi vurğuladılar. Dövlət başçısının regional lider kimi qətiyyətli mövqeyi və gələcəyə yönəlik konstruktiv təşəbbüsləri Azərbaycanın iqtisadi əməkdaşlıq sahəsində etibarlı və perspektivli tərəfdaş imicini daha da möhkəmləndirdi. Onun ortaya qoyduğu aydın vizyon və real fəaliyyət planları, regionda davamlı inkişaf və sülhün təmin olunması istiqamətində Azərbaycanın öncül rolunu bir daha təsdiqlədi. Bu zirvə Azərbaycanın artıq təkcə regionda deyil, daha geniş coğrafiyada mühüm söz sahibi olduğunu göstərdi.

İlahə Abdullazadə,
Pirşağı qəsəbəsi, 112 nömrəli tam orta məktəbin ibtidai sinif müəllimi.