2025-ci ilin iyul ayında Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı olan Şuşada keçirilən III Qlobal Media Forumu təkcə media nümayəndələrinin toplaşdığı tədbir deyil, həm də regionda və dünyada baş verən geosiyasi proseslərə dair strateji baxışın təqdim olunduğu mühüm platformaya çevrildi. Prezident İlham Əliyevin bu forumdakı çıxışı bir neçə istiqamətdə əhəmiyyətli mesajlar verməklə yanaşı, Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlərdə tutduğu mövqeni və gələcəyə dair vizyonunu aydın şəkildə ortaya qoydu.
Media və informasiya təhlükəsizliyi: Yeni dövrdə yeni yanaşmalar
Süni intellektin və rəqəmsal texnologiyaların sürətlə inkişaf etdiyi bir dövrdə media artıq yalnız informasiya ötürən vasitə deyil, ictimai rəyə təsir edən güclü platformadır. Prezident Əliyev çıxışında bu məsələyə xüsusi diqqət yetirdi və qeyd etdi ki, media savadlılığı cəmiyyətin informasiya təhlükəsizliyini təmin edən əsas alətlərdən biridir. Onun fikrincə, “rəqəmsal dövrdə informasiyanın manipulyasiyası təkcə daxili sabitliyə deyil, beynəlxalq münasibətlərə də ciddi təsir göstərir.”
Bu baxımdan, o, Azərbaycanın informasiya cəbhəsində apardığı mübarizənin həm daxili, həm də xarici siyasətin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrildiyini vurğuladı. Yəni, media məsələsi artıq yalnız jurnalistika mövzusu deyil, milli təhlükəsizlik məsələsidir.
AZAL təyyarəsinin vurulması: Beynəlxalq hüquqa çağırış
Forumda Prezident İlham Əliyevin ən çox diqqət çəkən fikirlərindən biri Azərbaycan Hava Yollarına məxsus sərnişin təyyarəsinin Rusiya tərəfindən yanlışlıqla vurulması məsələsi oldu. Prezident bu insidentin təsadüfi yox, ciddi məsuliyyət tələb edən hadisə olduğunu bildirdi. O, Rusiyadan rəsmi üzrxahlıq, təzminat və məsul şəxslərin cəzalandırılmasını tələb etdiyini açıq şəkildə dilə gətirdi.
Bu çıxış əslində Azərbaycanın beynəlxalq hüququn işləməsinə verdiyi önəmi göstərdi. Prezidentin ifadəsi ilə desək, “əgər məsuliyyət boynuna alınmazsa, biz bu məsələni beynəlxalq məhkəmələrə daşımağa hazırıq.” Bu cür mövqe Azərbaycanın suverenliyinə və vətəndaşlarının təhlükəsizliyinə verdiyi dəyərin göstəricisidir.
Ermənistanla sülh danışıqları: Realizm və prinsipiallıq arasında balans
Forumda çıxış edən Prezident sülh danışıqlarına da toxundu və bildirdi ki, hazırda Ermənistanla sülh müqaviləsinin imzalanması heç vaxt olmadığı qədər yaxındır. Lakin bu prosesin yalnız bəyanatlarla deyil, real hüquqi və konstitusion dəyişikliklərlə tamamlanmalı olduğunu vurğuladı.
Əliyev Ermənistan Konstitusiyasında Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının aradan qaldırılmasının vacibliyini qeyd etdi. Bu, sülhə doğru atılan addımların sadəcə görüntü deyil, ciddi siyasi iradə tələb etdiyini göstərir. Bu cür prinsipial yanaşma, Azərbaycanın uzunmüddətli sabitlik və qonşuluq münasibətləri üçün atdığı strateji addımları əks etdirir.
Zəngəzur dəhlizi və nəqliyyat strateqiyası: Təkcə yol deyil, yeni bir regional model
Forumda səsləndirilən mühüm mövzulardan biri də Naxçıvanı Azərbaycanın əsas hissəsi ilə birləşdirəcək Zəngəzur dəhlizinə dair oldu. Prezident bu dəhlizin yalnız fiziki bir yol olmadığını, bütövlükdə regionda əməkdaşlıq, ticarət və təhlükəsizlik baxımından yeni bir mərhələnin başlanğıcı olduğunu vurğuladı.
Əliyevin fikrincə, bu dəhliz yalnız Azərbaycan üçün deyil, həm də Türkiyə, İran, Ermənistan və Gürcüstan üçün geniş iqtisadi imkanlar yarada bilər. Bu çıxış, Azərbaycanın regionda nəqliyyat-kommunikasiya xəritəsinin yenidən qurulmasında fəal və lider mövqe tutduğunu göstərdi.
COP29 və Azərbaycanın iqlim diplomatiyası
Prezidentin çıxışında iqlim dəyişiklikləri və Azərbaycanın bu sahədəki rolu da xüsusi yer tutdu. Bildirildi ki, COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan bəşəriyyətin gələcəyi üçün vacib olan ekoloji məsələlərdə fəal iştirak edir. Azərbaycanın enerji strategiyasında bərpa olunan enerji resurslarına keçidin sürətləndiriləcəyi qeyd olundu.

Bu, bir tərəfdən beynəlxalq imic üçün önəmlidir, digər tərəfdən isə Azərbaycanın dayanıqlı inkişaf modelinə keçid etdiyini göstərir.
Nəticə: Güc informasiya ilə birləşdikdə
III Şuşa Qlobal Media Forumunda Prezident İlham Əliyevin çıxışı bir daha göstərdi ki, müasir dövrdə informasiya diplomatiyası, hüquqi prinsiplər, geosiyasi reallıqlar və texnoloji dəyişikliklər bir-birindən ayrılmaz hala gəlib. Azərbaycanın bu mürəkkəb proseslər içində tutduğu mövqe isə təkcə öz milli maraqlarını deyil, həm də regional sabitliyi nəzərə alan bir yanaşmadır.
Forum sübut etdi ki, Azərbaycan nəinki regional proseslərin iştirakçısı, eyni zamanda formalaşdırıcısıdır.
( 170 N tam orta məktəbin tarix müəllimi Zeynalova Mədinə)