Ötən gün Sumqayıt sakini, 5 yaşlı Zeynəb quduz it dişləməsi nəticəsində dünyasını dəyişdi. Bu, son zamanlara baş verən yeganə fakt deyil. Elə bu yaxınlarda jurnalist Ağanisə Sultanova da yaşadığı ünvanda sahibsiz küçə itlərinin hücumuna məruz qalmışdı. Belə görünür ki, respublikada sahibsiz heyvanlar vətəndaşlar üçün real təhlükəyə çevrilib.

Bəs bu təhlükənin qarşısını necə almalı?

Bakı Şəhər İcra hakimiyyətinin Sahibsiz Heyvanlara Qarşı Mübarizə İdarəsinin sahə rəisi Ərəstun Əmiraslanov Lent.az-a bildirib ki, şəhərdə o qədər sahibsiz küçə itləri var, onları yığışdırmağı çatdırmırlar.

Ə.Əmiraslanovun sözlərinə görə, daha çox Bakının qəsəbələrində sahibsiz küçə itləri nəzərə çarpır: “Sahibsiz küçə itləri ilə bağlı müraciətlərimiz həddən artıq çoxdur. Çatdıra bilmirik. Hər rayondan hər gün zəng gəlir. Binə, Hövsan, Suraxanının kənar yerləri, Ələtdə belə itlər daha çoxdur. Elə Yasamalın özünü də qeyd edə bilərəm. Oradan bir gündə 80-90 it gətirilir. Məsələn, bu yaxınlarda Binə qəsəbəsindən bir gündə 40-50 it tutub gətirmişik. Bir il əvvəl bu küçə itləri vurulurdu deyə, azalma var idi. İndi bu icazə götürülüb deyə itlərin sayı da artıb”.

Ə.Əmiraslanov deyir ki, sahibsiz küçə itlərinə qarşı mübarizə ilə bağlı idarə yeni təklif irəli sürüb: “ Belə ki, bizim idarənin rəisi Sabunçu Polis İdarəsinə və Bakı Şəhər Mənzil-Kommunal Təsərrüfatı Departamentinə müraciət edib ki, bizə iynə verilsin. Həmin iynə keyidici iynədir və itləri tutmaq üçün ondan istifadə ediləcək. Güllə ilə iynəni itə vuracağıq. İti keyidəcək. İt 10-15 dəqiqəyə ayılır. Bu halda iti tutmaq daha asan olur. Təklifə baxılıb və bu istiqamətdə kömək gözlənilir. Bu yaxınlarda bu məsələ həllini tapacaq. İnşallah, icazə verilsə, bütün küçə itlərinə qarşı bu tədbirləri görəcəyik.
Bilirsiniz ki, tor və trosla itləri tutmaq çətin olur. Bundan başqa işçilərimizin və xidməti maşınlarımızın da sayı artırılıb. 10 ovçumuz və 3 xidməti maşınımız var. Bu, hələ ki, bizə yetir”.

Sahə rəisi onu da qeyd edib ki, tutulan itlər Balaxanıda onlar üçün ayrılan yerə aparılır və orda onlara lazımı zamanlarda iynə vurulur, yem verilir.

İt üz və baş nahiyəsindən dişləyəndə vaksin kömək etmir

Səhiyyə Nazirliyi Respublika Taun Əleyhinə Stansiyasının Xüsusi təhlükəli yoluxucu xəstəliklərin epidemiologiyası şöbəsinin müdiri Rita İsmayılova Lent.az-a açıqlamasında bildirib ki, il ərzində minlərlə adam sahibsiz küçə itləri tərəfindən dişlənilir.

R.İsmayılovanın sözlərinə görə, bu ilin ilk 6 ayı ərzində 6 min 500 insan heyvanlar tərəfindən dişlənilib: “Hər il də bu dişləmələrin 90%-ni itlər təşkil edir. Digər faizlər isə vəhşi heyvanlar, canavar, pişiklər tərəfindən olur. Bu dişləmələr arasında quduzluq halları da olur. Bu haqda məlumatı Respublika Baytarlıq Xidmətindən alırıq. İnsanı dişləmiş həmin heyvan müayinə olunur. Onu da deyim ki, insanı dişləmiş və tapılmayan naməlum heyvan artıq quduzluğa yoluxmuş heyvandır. O halda dişlənmiş insan üçün vaksinasiya sxemi dəyişir. Naməlum quduz heyvan tərəfindən dişlənmiş insanın müalicəsi məlum heyvan tərəfindən dişlənmiş insanın müalicəsindən seçilir”.

R.İsmayılova vurğulayıb ki, insanlar dişləmələrdən sonra dərhal tibb müəssisələrinə müraciət etməli və müalicə almalıdırlar: “Quduz it tərəfindən dişlənən 5 yaşlı uşaq ötən gün öldü. Belə ki, uşaq tibb müəssisəsinə müraciət edib, lazımi müalicəni alsa da, onun immuniteti aşağı olduğundan və vaksinasiyadan sonra onda immunitet yaranmadığına görə vəziyyəti ağırlaşıb və dünyasını dəyişib. İmmunitet də ona görə yaranmayıb ki, it onu təhlükəli yerlərdən, baş nahiyəsindən, üz nahiyəsindən dişləmişdi. Belə halda isə quduzluq əleyhinə vaksinlər kömək edə bilmir”.

R.İsmayılova valideynlərə də müraciət edib: “İnsanlara müraciətim odur ki, dişləmə olduğu zaman dərhal həkimə müraciət etsinlər. Çünki müalicənin effekti ondan asılıdır ki, sxemdə birinci iynə elə sıfırıncı gün vurulmalıdır. Yəni dişləmə günü. Dişləmə zamanı yara tez təmizlənib, yuyulmalı və dərhal həkimə getmək lazımdır.

Bundan başqa analara müraciət edirəm ki, uşaqlarını qorusunlar. Parka, meşəlik yerlərə tək buraxmasınlar”.

Müayinə edilən itlərin 80%-i quduz olur

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Baytarlıq Nəzarəti Xidmətinin mətbuat xidmətinin rəhbəri Yolçu Xanvəli Lent.az-a bildirib ki, hər il baytarlıq laboratoriyalarında sahibli və müvafiq qurumlar tərəfindən tutulmuş heyvanların müayinəsi təşkil edilir.

Y.Xanvəli deyib ki, quduzluq nişanələri müşahidə edilən itlərin başları kəsilərək laboratoriyaya gətirilir: “Quduzluq xəstəliyi itin başında olur. Buna görə, baytar həkimləri tərəfindən baytarlıq təlimatına uyğun olaraq şübhəli bilinən həmin heyvanın başı kəsilir. Müayinə edilir və nəticə müsbət olarsa, bu barədə baytarlıq idarələrinə, yerli icra orqanlarına, səhiyyə ocaqlarına məlumat verilir.
Bütün respublika üzrə it, iribuynuzlu heyvanda belə əlamət özünü göstərirsə, baytarlıq laboratoriyasında quduzluğa görə onlar mütləq müayinə edilir. Müayinəyə cəlb edilən itlərin təxminən 70-80 %-i quduzluq əlamətləri müəyyən edilir”.

Y.Xanvəli qeyd edib ki, əsasən cənub bölgələrindən, Şəki-Zaqatala zonasından, eləcə də digər bölgələrdən onlara müraciətlər daxil olur: “Ötən illə müqayisə etsək, bu il də quduzluqla bağlı durum eyni səviyyədədir. Bir daha qeyd edirəm ki, bu xəstəlik tam nəzarətdədir. Sahibli itlərdə hər il vaksinasiya tədbirləri görülür”.