Avqustun 7-də Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan ilə İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının yeni Baş katibi Əli Əkbər Əhmədian arasında telefon danışığı olub.
“Sputnik Armenia”-nın məlumatına görə, telefon görüşündə hər iki tərəf Ermənistan-Azərbaycan sərhəd ərazilərində, eləcə də Qarabağda hazırki vəziyyəti müzakirə ediblər.
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, İran və Ermənistanın təhlükəsizlik orqanları Azərbaycana qarşı birgə təxibat planları hazırlayırlar. Onlar iddia edirlər ki, istər Azərbaycanın sərhəd ərazilərində, istərsə də Qarabağ bölgəsində hər hansı formada təxribatın baş verməsi gözlənilə bilər.
Məsələ ilə bağlı politoloq Natiq Miri Cebhe.info-ya açıqlamasında həmkarları ilə eyni fikirləri bölüşüb:
“İlkin olaraq qeyd edim ki, bu telefon danışığı İranda yeni vəzifəyə gətirilən Əli Əkbər Əhmədianın təyinatı ilə bağlıdır. Bununla yanaşı, İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibliyində bəzi dəyişikliklər də edilib. Buna görə də Ermənistanın Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqonyan telefonla zəng edərək Əkbər Əhmədianı təbrik etməsi istisna deyil.
Əlbəttə, bu telefon danışığında İran-Ermənistan əlaqələri və Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesi, o cümlədən Qarabağda mövcud vəziyyətlə bağlı məsələlər müzakirə olunub. İran tərəfinin Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesinə maraq göstərməsi təbii bir haldır. Çünki hər iki dövlət İranla eyni sərhədləri bölüşür. Onu da nəzərə almalıyıq ki, İran İslam Respublikası Qarabağı Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tərkib hissəsi kimi tanıyır. Amma Qarabağ məsələsinin Qriqonyan və Əhmədian arasında baş tutan telefon danışığında müzakirə olunması bəzi müəmmalı suallar doğurur.
Sual yaranır ki, hazırda Tehranın Qarabağ bağlı hansı fəaliyyəti ola bilər? Ümumiyyətlə, İranın bu məsələyə nə dəxli var? Əslində İranın Qarabağ məsələsində nə iştirakı, nə də bu məsələ ilə aiddiyəti var. Hesab edirəm ki, bu məsələ ilə bağlı İran İslam Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyi xəbərdar edilməlidir”.
Ekspert bir məqamı da əlavə edib:
“Zamanında İranın hərbi-siyasi rəhbərliyi Ermənistan ərazisi vasitəsilə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinə terrorçular göndərib. Yayılan məlumatlara görə, həmin terrorçular 28 nəfərdən ibarət olub. Bu terrorçuların erməni separatçılarına hərbi təlimləri və digər fəaliyyətləri ilə bağlı kifayət qədər məlumatlar dolaşırdı, müxtəlif fikirlər səsləndirilirdi. Yəni həmin silahlıların qeyri-qanuni şəkildə Azərbaycan ərazilərinə gəldikləri üçün terrorçu ünsürlər hesab edilib. Eyni zamanda, bu terrorçuların Qarabağdan çıxarılması ilə bağlı konkret informasiya da yoxdur.
Ona görə də İran hakimiyyətinə bağlı terrorçuların Qarabağda mövcudluğu təxribatların intensiv şəkildə xarakter almasına gətirib çıxara bilər. Həmin terrorçuların Ermənistan ordusunun Qarabağdakı qalıqları və digər qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələri ilə birlikdə istənilən təxribata əl atması gözləniləndir”.
Politoloqun sözlərinə görə, Qarabağda mövcud qondarma qurumun çarəsi tükənmək üzrədir:
“Beynəlxalq səviyyədə təzyiqlər fonunda Azərbaycan qətiyyətli şəkildə öz iradəsini nümayiş etdirir və heç bir güc mərkəzinin təzyiqinə boyun əymir. Əlbəttə, bütün təzyiqlər bir həddə qədərdir. Bundan sonra qondarma qurumun çarəsi tamamilə tükənəcək. Bu xüsusda ola bilsin ki, İran və Ermənistanın köməkliyi ilə müəyyən təxribatlar dövriyyəyə girsin.
Məsələn, Ermənistanın mülki vətəndaşlarının bilərəkdən öldürülüb ordumuzun postlarına atılmasından tutmuş hər cür təxribata şahidi ola bilərik. Belə olan halda Azərbaycan sərhədçiləri və hərbi birlikləri bu məsələyə həssas yanaşmalı, eləcə də bölgədə baş verən bütün hadisələri nəzarət altında saxlamalıdır”.
Natiq Miri həmiçinin antiterror əməliyyatlarının vaxtının artıq çatdığını vurğulayıb:
“Hesab edirəm ki, bölgədə sülh və təhlükəsizliyin bərqərar olunmasına yönələn antiterror əməliyyatları həyata keçirilməlidir. Ona görə ki, yalnız bu əməliyyatlar çərçivəsində həm Ermənistan, həm mövcud qondarma qurum, həm də İrəvanın havadarları – İran və Fransa kimi ölkələrin planlaşdırdığı təxribatların qarşısının alınması mümkündür. Onlar Azərbaycanın öz ərazisində təhlükəsizliyin təminatında nə qədər ciddi olduğunu görməlidirlər”.
“Sputnik Armenia”-nın məlumatına görə, telefon görüşündə hər iki tərəf Ermənistan-Azərbaycan sərhəd ərazilərində, eləcə də Qarabağda hazırki vəziyyəti müzakirə ediblər.
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, İran və Ermənistanın təhlükəsizlik orqanları Azərbaycana qarşı birgə təxibat planları hazırlayırlar. Onlar iddia edirlər ki, istər Azərbaycanın sərhəd ərazilərində, istərsə də Qarabağ bölgəsində hər hansı formada təxribatın baş verməsi gözlənilə bilər.
Məsələ ilə bağlı politoloq Natiq Miri Cebhe.info-ya açıqlamasında həmkarları ilə eyni fikirləri bölüşüb:
“İlkin olaraq qeyd edim ki, bu telefon danışığı İranda yeni vəzifəyə gətirilən Əli Əkbər Əhmədianın təyinatı ilə bağlıdır. Bununla yanaşı, İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibliyində bəzi dəyişikliklər də edilib. Buna görə də Ermənistanın Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqonyan telefonla zəng edərək Əkbər Əhmədianı təbrik etməsi istisna deyil.
Əlbəttə, bu telefon danışığında İran-Ermənistan əlaqələri və Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesi, o cümlədən Qarabağda mövcud vəziyyətlə bağlı məsələlər müzakirə olunub. İran tərəfinin Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesinə maraq göstərməsi təbii bir haldır. Çünki hər iki dövlət İranla eyni sərhədləri bölüşür. Onu da nəzərə almalıyıq ki, İran İslam Respublikası Qarabağı Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tərkib hissəsi kimi tanıyır. Amma Qarabağ məsələsinin Qriqonyan və Əhmədian arasında baş tutan telefon danışığında müzakirə olunması bəzi müəmmalı suallar doğurur.
Sual yaranır ki, hazırda Tehranın Qarabağ bağlı hansı fəaliyyəti ola bilər? Ümumiyyətlə, İranın bu məsələyə nə dəxli var? Əslində İranın Qarabağ məsələsində nə iştirakı, nə də bu məsələ ilə aiddiyəti var. Hesab edirəm ki, bu məsələ ilə bağlı İran İslam Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyi xəbərdar edilməlidir”.
Ekspert bir məqamı da əlavə edib:
“Zamanında İranın hərbi-siyasi rəhbərliyi Ermənistan ərazisi vasitəsilə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinə terrorçular göndərib. Yayılan məlumatlara görə, həmin terrorçular 28 nəfərdən ibarət olub. Bu terrorçuların erməni separatçılarına hərbi təlimləri və digər fəaliyyətləri ilə bağlı kifayət qədər məlumatlar dolaşırdı, müxtəlif fikirlər səsləndirilirdi. Yəni həmin silahlıların qeyri-qanuni şəkildə Azərbaycan ərazilərinə gəldikləri üçün terrorçu ünsürlər hesab edilib. Eyni zamanda, bu terrorçuların Qarabağdan çıxarılması ilə bağlı konkret informasiya da yoxdur.
Ona görə də İran hakimiyyətinə bağlı terrorçuların Qarabağda mövcudluğu təxribatların intensiv şəkildə xarakter almasına gətirib çıxara bilər. Həmin terrorçuların Ermənistan ordusunun Qarabağdakı qalıqları və digər qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələri ilə birlikdə istənilən təxribata əl atması gözləniləndir”.
Politoloqun sözlərinə görə, Qarabağda mövcud qondarma qurumun çarəsi tükənmək üzrədir:
“Beynəlxalq səviyyədə təzyiqlər fonunda Azərbaycan qətiyyətli şəkildə öz iradəsini nümayiş etdirir və heç bir güc mərkəzinin təzyiqinə boyun əymir. Əlbəttə, bütün təzyiqlər bir həddə qədərdir. Bundan sonra qondarma qurumun çarəsi tamamilə tükənəcək. Bu xüsusda ola bilsin ki, İran və Ermənistanın köməkliyi ilə müəyyən təxribatlar dövriyyəyə girsin.
Məsələn, Ermənistanın mülki vətəndaşlarının bilərəkdən öldürülüb ordumuzun postlarına atılmasından tutmuş hər cür təxribata şahidi ola bilərik. Belə olan halda Azərbaycan sərhədçiləri və hərbi birlikləri bu məsələyə həssas yanaşmalı, eləcə də bölgədə baş verən bütün hadisələri nəzarət altında saxlamalıdır”.
Natiq Miri həmiçinin antiterror əməliyyatlarının vaxtının artıq çatdığını vurğulayıb:
“Hesab edirəm ki, bölgədə sülh və təhlükəsizliyin bərqərar olunmasına yönələn antiterror əməliyyatları həyata keçirilməlidir. Ona görə ki, yalnız bu əməliyyatlar çərçivəsində həm Ermənistan, həm mövcud qondarma qurum, həm də İrəvanın havadarları – İran və Fransa kimi ölkələrin planlaşdırdığı təxribatların qarşısının alınması mümkündür. Onlar Azərbaycanın öz ərazisində təhlükəsizliyin təminatında nə qədər ciddi olduğunu görməlidirlər”.