2025-ci ilin iyunun 24-də Mingəçevir şəhərində Azərbaycanın enerji sektorunda tarixi bir hadisə baş verdi: “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının təntənəli açılışı. Bu stansiya ölkənin ən böyük istilik elektrik stansiyası olaraq təkcə enerji təhlükəsizliyini gücləndirmir, həm də iqtisadi inkişafa, ekoloji davamlılığa və beynəlxalq əməkdaşlığa töhfə verir. Adını Zəfər Günündən alan bu nəhəng layihə, Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycanın enerji müstəqilliyi və iqtisadi qüdrəti üçün atdığı möhkəm təməllər üzərində yüksəlir. Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü və bilavasitə rəhbərliyi ilə 1974-cü ildə Mingəçevirdə “Azərbaycan” İstilik Elektrik Stansiyasının təməli qoyulmuşdur ki, bu da ölkənin enerji sektorunun inkişafında mühüm dönüş nöqtəsi olmuşdur. Bu gün “8 Noyabr” stansiyası həmin uzaqgörən siyasətin davamı kimi Azərbaycanın enerji gələcəyini parlaq edir.
“8 Noyabr” Elektrik Stansiyası 1880 meqavat gücə malikdir ki, bu da onu Azərbaycanın enerji istehsalında lider edir. Müasir texnologiyalarla inşa edilən stansiya enerji səmərəliliyi baxımından dünya standartlarına cavab verir:
Yanacaq səmərəliliyi:Şərti yanacaq sərfiyyatı 345 qramdan 225 qrama enib, bu da illik 1 milyard kubmetr təbii qaza qənaət deməkdir.
Faydalı iş əmsalı: 38,5%-dən 55,5%-ə yüksəlib, bu, enerji istehsalında maksimum səmərəlilik deməkdir.
Avadanlıqlar: İtaliyanın “Ansaldo Energia” və Çinin “Dongfang” şirkətləri tərəfindən təchiz edilən qabaqcıl turbin və generatorlar istifadə olunub.
Cənab Prezident İlham Əliyevin 2022-ci ildə imzaladığı Sərəncama əsasən inşasına başlanan bu nəhəng layihə rekord sayılacaq müddətdə - cəmi iki il ərzində uğurla başa çatdırılıb, bu da layihənin yüksək səviyyədə planlaşdırıldığını və idarə olunduğunu göstərir.
“8 Noyabr” Elektrik Stansiyası Azərbaycanın enerji sektorunda yeni bir səhifə açır:
Enerji təhlükəsizliyi: Stansiya ölkənin daxili enerji tələbatını tam ödəməklə yanaşı, ixrac potensialını da artırır. Mingəçevir artıq Cənubi Qafqazın enerji mərkəzi kimi mövqeyini daha da möhkəmləndirir, çünki Azərbaycanın elektrik enerjisinin 40%-dən çoxu burada istehsal olunur.
İqtisadi faydalar: Layihə yüzlərlə yeni iş yeri yaradıb, yerli iqtisadiyyatı canlandırıb. Kapital Bankın maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilən bu layihə, xarici investisiyaların cəlb edilməsi baxımından da nümunədir.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin “Azərbaycan” İstilik Elektrik Stansiyasının təməlini qoyması ilə başlayan enerji sektorunun inkişaf strategiyası bu gün “8 Noyabr” stansiyası ilə yeni zirvələrə çatır. Onun Mingəçeviri enerji mərkəzinə çevirmək vizyonu bu layihənin uğurunun təməlini təşkil edir.
Stansiya ekoloji cəhətdən də mühüm nailiyyətdir. Karbon qazı emissiyalarını illik 2 milyon ton azaltmaqla “8 Noyabr” Azərbaycanın “yaşıl enerji” hədəflərinə töhfə verir. Müasir filtrlər və texnologiyalar havanın çirklənməsini minimuma endirir, bu da regionun ekoloji vəziyyətinə müsbət təsir göstərir. Bu, Azərbaycanın 2030-cu ilə qədər karbon emissiyalarını azaltmaq öhdəliyinə uyğun addımdır.
Layihə Azərbaycanın İtaliya və Çinlə strateji tərəfdaşlığının bariz nümunəsidir. İtaliyanın “Ansaldo Energia” şirkəti stansiyanın əsas podratçılarından biri olub, Çin isə texnoloji təchizatda mühüm rol oynayıb. Açılış mərasimində Prezident İlham Əliyev İtaliyanı Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşı, Çini isə enerji sahəsində etibarlı partnyor kimi qiymətləndirib. İtaliya naziri Adolfo Urso layihənin qısa müddətdə tamamlanmasını “misilsiz nailiyyət” adlandırıb.
Stansiyanın “8 Noyabr” adlandırılması təsadüfi deyil. Bu ad Zəfər Günü ilə bağlıdır və Azərbaycan xalqının İkinci Qarabağ müharibəsində qazandığı qələbəni əbədiləşdirir. 2020-ci ilin oktyabrında Ermənistanın Mingəçevirə raket hücumları stansiyanın strateji əhəmiyyətini bir daha göstərmişdi. Bu gün isə “8 Noyabr” stansiyası Azərbaycanın müstəqilliyinin və qüdrətinin simvoluna çevrilib. Cənab Prezident İlham Əliyev:” Bu gün bu stansiyanın adının seçilməsi də çox vaxt aparmadı. Təklif edilən variantlar arasında “8 Noyabr”ı mən seçdim. Çünki bu, bizim şanlı Zəfərimizin tarixidir. Zəfər xalqımıza, dövlətimizə yaraşır. Əminəm ki, bu stansiyanın ömrü uzun və fəaliyyəti uğurlu olacaq”
“8 Noyabr” Elektrik Stansiyası təkcə enerji istehsalı ilə məhdudlaşmır; bu, Azərbaycanın iqtisadi müstəqilliyini, beynəlxalq nüfuzunu və ekoloji məsuliyyətini təcəssüm etdirən layihədir. Mingəçeviri regionun enerji mərkəzinə çevirən bu stansiya, gələcək nəsillər üçün də sabit və dayanıqlı enerji təminatı vəd edir. Azərbaycanın enerji gələcəyinə işıq salan bu nəhəng layihə, ölkənin qüdrətini və inkişafını dünyaya nümayiş etdirir.
Bakıxanov qəsəbəsi, 74 nömrəli tam orta məktəbin
İbtidai sinif müəllimi Ağayeva Xəyalə.