
Mütəxəssislərin fikrincə, bu dəfəki konklav — yəni kardinal seçicilər məclisi — təkcə bir liderin deyil, Kilsənin gələcək onilliklərini formalaşdıracaq vizionun müəyyənləşdirilməsi baxımından əlamətdar olacaq.
Papa Fransiskin pontifikat dövründə (2013-cü ildən bu yana) həyata keçirdiyi islahatlar, xüsusilə də Papa seçimini həyata keçirəcək kardinal korpusunun tərkibi ilə bağlı atdığı addımlar bu konklavı əvvəlkilərdən kəskin şəkildə fərqləndirir. Əvvəllər uzun illər ərzində formalaşmış və yazılmamış bir qaydaya əsasən, İtaliyanın bəzi böyük yeparxiyalarına rəhbərlik edən yepiskoplar avtomatik olaraq kardinal təyin olunurdu. Fransisk bu qaydanı dəyişdi.
O, tarixdə ilk dəfə olaraq, Tonqa, Haiti, Papua-Yeni Qvineya kimi bölgələrdən olan dini liderləri kardinal təyin etdi. Beləcə, daha əvvəl heç vaxt Roma Kilsəsinin hakim strukturlarında yer almamış bu “kənar” simalar indi Papa seçimi prosesinə birbaşa təsir edə biləcək statusa sahibdirlər. Bu isə seçim prosesini həm daha demokratik, həm də daha proqnozlaşdırılması çətin bir hala gətirir.
Yeni Papaya qərar verəcək kardinal seçicilər qarşısında mürəkkəb və çoxşaxəli seçim durur:
• Katolik Kilsəsinin prioritetləri: Qloballaşan Kilsə, Afrikada və Asiyada sürətlə artan katolik icmaları, Avropada isə dini dəyərlərin zəifləməsi fonunda yeni Papadan fərqli liderlik gözlənilir.
• İslahatların taleyi: Kardinallar qərar verməlidir — Papa Fransiskin islahat kursu davam etdirilməlidirmi, yoxsa Kilsə yenidən mühafizəkar xəttə dönməlidir?
• Yeni Papadan gözlənilənlər: O, təkcə dini lider yox, həm də dünya miqyasında əxlaqi nüfuz sahibi, qlobal problemlərə münasibət bildirən, tolerantlıq və dialoq aşılayan bir sima olmalıdır.
Yeni Papa kim və haradan ola bilər?
Hazırda konkret bir favorit yoxdur. Namizədlər sahəsi açıqdır və kardinal seçicilər müxtəlif profillərə malik dini liderlər arasında seçim edəcək. Namizədin yalnız dini və teoloji hazırlığı deyil, həm də Kilsənin islahatlarla bağlı gələcək kursunu necə yönləndirəcəyi də mühüm rol oynayacaq.
Kardinal seçicilər iki əsas seçim qarşısındadır: ya Papa Fransiskin başladığı islahat xəttini davam etdirəcək bir lider, ya da daha mühafizəkar və ənənəçi yanaşmanı təmsil edən yeni bir Papa.
Ən maraqlı müzakirələrdən biri də coğrafi mənsubiyyətlə bağlıdır. Çünki bəzi ekspertlər Katolik Kilsəsinin gələcəyinin Asiyada olduğuna inanır. Bu isə Cənub-Şərqi Asiyadan olan namizədlərin ehtimalını artırır.
Maraqlı detal isə budur ki, “papabile” — yəni “Papa ola biləcək” namizədlərin böyük əksəriyyəti məhz Fransisk tərəfindən kardinal təyin olunub. Bu da onların yeni liderin vizyonunda daha çevik və islahatlara açıq ola biləcəyini göstərir. Yalnız iki əsas papabile əvvəlki Papa XVI Benedikt tərəfindən təyin edilib.
Son iki konklavda yaşlı namizədlərin seçilməsi tendensiyası müşahidə olunub. Bu da daha qısa müddətli pontifikatlara səbəb olub. Yeni Papa seçimində yaş amili yenə diqqət mərkəzində olacaq. Bəzi kardinal seçicilər daha enerjili və uzunmüddətli liderlik potensialına malik gənc namizədlərə üstünlük verə bilərlər.
Musavat.com: Budəfəki konklav yalnız bir liderin deyil, bütöv bir epoxanın, Katolik Kilsəsinin XXI əsrdə hansı dəyərlərlə irəliləyəcəyinin cavabını verəcək. İslahatçı xəttmi qalib gələcək, yoxsa Vatikan yenidən öz köhnə, tanış yoluna qayıdacaq? Suallar çoxdur, cavab isə yaxın günlərdə veriləcək.