Paşinyan hakimiyyəti Xankəndi və ətraf bölgədə qeyri-qanuni silahlı terror dəstələri durumunda olan Ermənistan ordusunun tör-töküntülərini Azərbaycan ərazilərindən ən qısa zamanda çıxartmaq barədə düşünməlidir… Əks halda, yaxın vaxtlarda Ermənistan ordusunun tör-töküntüləri ya könüllülük əsasında tərksilah olunacaq, ya da müqavimət göstəriləcəyi təqdirdə, ümumiyyətlə, döyüş meydanında məhv ediləcək…Azərbaycanın son prinsipial qərarları Ermənistanı fakt qarşısında qoyub. Hazırda Ermənistan cəmiyyəti rəsmi Bakının atdığı qətiyyətli addımların təsiri altındadır. Belə ki, indi Ermənistan siyasi elitası və erməni toplumu birmənalı şəkildə Azərbaycanın Laçın yolunun sərhəd başlanğıcında nəzarət-buraxılış məntəqəsi qurmasını ciddi şəkildə müzakirə edir. Və mövcud situasiyadan mümkün çıxış yolları tapılmadığından çaşqınlıq keçirirlər.
Həmişə olduğu kimi, bu dəfə də rəsmi İrəvan vəziyyəti düzəltmək üçün Ermənistanın xarici himayədarlarına ümid bəsləyir. Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan da “telefon diplomatiyası”nı dərhal bərpa edib. Erməni baş nazir əvvəlcə Avropa Şurasının rəhbəri Şarl Mişellə danışıb və Azərbaycandan şikayətlənib.
Ancaq Avropa Şurasının rəhbəri Şarl Mişeldən umduğu dəstək reaksiyasına təminat ala bilməyən baş nazir Nikol Paşinyan bu dəfə Ermənistanın hərbi müttəfiqi olan Rusiyanın prezidenti Vladimir Putinə üz tutub. Bu telefon danışığı da üçtərəfli anlaşmalara tam riayət olunmasının vacibliyinin təsdiqlənməsi ilə yekunlaşıb. Yəni, erməni baş nazir rus prezidenti də Ermənistana dəstək üçün razı sala bilməyib.
Kreml sahibinin üçtərəfli anlaşmaları xatırlatması isə erməni baş nazirə qınaq mesajı anlamı daşıyır. Rusiya bununla eyham vurur ki, Azərbaycanın Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsi qurmasının əsas günahı əslində, yalnız Ermənistanın üzərindədir. Çünki rəsmi İrəvan üçtərəfli anlaşmaları yerinə yetirsəydi, rəsmi Bakı Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqsi qurmazdı. Və indi artıq gecdir.
Onu da qeyd edək ki, Ermənistan siyasi dairələrində hələ də situasiyanın dəyişdirilə biləcəyinə ümid bəsləyirlər. Bəzi erməni siyasətçilər birmənalı şəkildə vurğulayırlar ki, rəsmi İrəvan Azərbaycanın Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsi qurması ilə razılaşmamalıdır. Erməni deputat Tiqran Abramyan Paşinyan hakimiyyətini bu məsələdə prinsipial və güzəştsiz mövqe tutmağa çağırıb.
Erməni deputat əmindir ki, Laçın yoluna Azərbaycan sərhədçilərinin nəzarət etməsi Ermənistanın maraqlarına qətiyyən cavab vermir: “Orada nəzarət-buraxılış məntəqəsi olmamalıdır. Başqa məsələlərdə bəlkə də kompromisə getmək olar. Ancaq bu mövzuda ümumiyyətlə, danışıqlar aparılmamalıdır. Çünki əgər, bu nəzarət-buraxılış məntəqəsinin fəaliyyəti effektiv olarsa, bizim üçün hər şey çox tezliklə sona çatacaq”.
Göründüyü kimi, primitiv erməni məntiqi yenə də ön plana keçirilib. Birincisi, Laçın yolu Azərbaycanın ərazisidir. Rəsmi Bakı Azərbaycan ərazisində nəzarət-buraxılış məntəqəsi yaradanda Ermənistanın mövqeyini və maraqlarını nəzərə almır. İkincisi, rəsmi Bakı ilə bu mövzuda danışıqların aparılmasına həqiqətən də heç bir ehtiyac yoxdur. Çünki Azərbaycan artıq qurduğu nəzarət-buraxılış məntəqəsi ilə bağlı Ermənistanla ümumiyyətlə, danışıqlar aparmaq niyyətində deyil. Yəni, rəsmi İrəvanın bu məsələdə prinsipial mövqe tutması da, kompromisə gedib-getməyəcəyi də heç bir önəm daşımır.
Erməni deputatin “Əgər, bu nəzarət-buraxılış məntəqəsinin fəaliyyəti effektiv olarsa, bizim üçün hər şey çox tezliklə sona çatacaq” proqnozuna gəldikdəsə, bu məsələdə onu haqlı hesab etmək olar. Çünki Azərbaycanın Laçın yoluna nəzarətinin bütün istiqamətlər üzrə effektiv olacağı qətiyyən şübhə doğurmur. Və bu baxımdan, “erməni terrorizm layihəsi”nin çox tezliklə sona çatacağı indi hər kəsə aydındır.
Məsələ ondadır ki, Ermənistan bundan sonra Azərbaycan ərazisinə minalar daşıya, diversiya-terror hadisələri törədə bilməyəcək. Eyni zamanda, rəsmi İrəvanın Azərbaycanın Xankəndi və ətraf bölgəsində qalan Ermənistan ordusunun tör-töküntülərini rotasiya etmək imkanları da olmayacaq. Üstəlik, daha erməni terrorçu dəstələrin silah-sursatla təchizatı da mümkün deyil. Və bu, erməni terrorizmi üçün sonun başlanğıcı deməkdir.
Bütün bunlardan belə nəticə çıxartmaq olar ki, indi üçtərəfli anlaşmalar Ermənistan üçün daha dəyərli olacaq. Halbuki, rəsmi İrəvan həmin sənədləri imzalandığı gündən kobud şəkildə pozmaqla məşğul olurdu. Rəsmi İrəvanın Laçın yolundan hərbi məqsədlərlə istifadə etməsi, Azərbaycanın Xankəndi və ətraf bölgəsindən Ermənistan ordusunun tör-töküntülərinin hələ də çıxarılmaması üçtərəfli anlaşmalarla kəskin ziddiyyət təşkil edir.
Ancaq indi rəsmi İrəvan üçtərəfli anlaşmaları mütləq icra etməli olacaq. Çünki Azərbaycanın Xankəndi və ətraf bölgəsində qeyri-qanuni saxlanılan Ermənistan ordusunun tör-töküntüləri hazırda tamamilə blokada vəziyyətinə düşüb. İndi rəsmi İrəvan ən qısa zamanda, Ermənistan ordusunun tör-töküntülərini Azərbaycan ərazisindən çıxartmaq barədə düşünməlidir. Əks halda, Ermənistan hazırda qeyri-qanuni erməni silahlı terror dəstələri durumunda olan həmin hərbi tör-töküntüləri həmişəlik itirməli olacaq.
Göründüyü kimi, indi üçtərəfli anlaşmaların icrası hamıdan daha çox Ermənistana lazımdır. Əks halda, yaxın vaxtlarda Ermənistan ordusunun tör-töküntüləri ya könüllü şəkildə tərksilah olunacaq, ya da müqavimət göstəriləcəyi təqdirdə, ümumiyyətlə, döyüş meydanında məhv ediləcək. Bu baxımdan, rəsmi İrəvan tələsməlidir, əks halda, sonra çox gec ola bilər. Çünki vaxt olduqca məhduddur.(Yeni Müsavat)
