Rəsmi dillə desək, aparılan "uğurlu" iqtisadi islahatlar nəticəsində bu ilin yanvar-aprel aylarında ölkədə ÜDM 1,2% azalıb, adambaşına düşən ÜDM 2075 manata bərabər olub.

Devalvasiyalardan öncə, 2013-cü ildə yanvar-aprel aylarında adambaşına düşən ÜDM 2372 dollar idi, indi 2017-ci ildə isə dollarla adambaşına düşən ÜDM 1220 dollara bərabərdir - yəni 2 dəfə (!!!) azalma var.

Bu artıq böhran deyil, iqtisadi depressiyadır, məhz buna görə də cəmiyyətdə aqressivlik, intiharlar, ümidsizlik, ölkədən köçüb-getmək istəyi bu qədər artıb.

İndi baxıb görürsən ki, hər şey yenidən öz dairəsinə qayıdır. Düzdür, artıq “qəzet bumu” yoxdur və insanlar qəzet almaq üçün daha köşklərin önünə toplaşmırlar.

Amma televiziyalar var və bu televiziyalarda yenidən münəccimlər görünməyə başlayıb. İnsanlar da onların dediklərini, “proqnoz”larını hökumətin iqtisadi qəraralarını dinlədikləri qədər diqqətlə dinləyirlər.

Niyə belə olur? Əvvəldə dedik ki, insanlar məmurlardan, ekspertlərdən ala bilmədikləri cavabları, pozitiv impulsları mistikaya müraciət etməklə, münəccimlərə üz tutmaqla almaq istəyirlər. Neft gəlirlərinin azalması və özəl sektorda iş yerlərinin qapadılması büdcənin gəlir qaynaqlarının dairəsini əhəmiyyətli şəkildə azaldıb.

İndi hökumət 2 variant arasında seçim etməlidir. Ya dövlət xərclərinin kəskin azaltmaqla liberal islahatlara getməli, büdcənin gəlir qaynaqlarını artırmaq üçün yeni iş yerlərinin açılmasını stimullaşdırmalıdır, ya da indiki konservativ iqtisadi siyasətini saxlayıb, vergi və rüsumları qaldırmaq və enerji daşıyıcılarını bahalaşdırmaqla büdcəni doldurmağa çalışmalıdır.

Ulus.Az xəbər verir ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin ölməsi özəl sektorun da son nəticədə çökməsinə səbəb olacaq. Bazarın bütün seqmentlərində alıcıları sayı kəskin azalacaq.

Bu da müəssisələrin gəlirlərinin azalmasına və son nəticədə büdcə ödəmələrinin azalmasına gətirib çıxaracaq.

Sonda şıxış yolu yenidən liberal islahatlara getmək olacaq. Ancaq təəssüf ki, hökumət hələ ki, islahatlar barədə yox, əhalinin cibi hesabına büdcəni doldurmaq haqda düşünür.

Ölkəmiz yeni sosial-siyasi mərhələ ərəfəsində olsa da baş verə biləcək olayların təfərrüatlarını proqnoz etmək çox çətindir.

Sadəcə onu demək olar ki, bu dönəm çağdaş siyasi tariximizin olduqca mühüm səhifəsi kimi dövlətimizin və vətəndaşlarımızın bundan sonrakı aqibətini müəyyən edəcək.

Proqnozları çətinləşdirən obyektiv və subyektiv amilləri sadalamaqla vaxt itirmədən qısaca olaraq deyə bilərik ki, ölkədə sosial, iqtisadi, siyasi, hüquqi və psixoloji durum çox gərgindir.

İqtidar bütün vasitələrlə çalışır ki, ölkədə mövcud olan ictimai-siyasi durum, ənənəvi idarəetmə metodları, sistemdaxili münasibətlər böhranın mənfi təsirlərinə tabe olmasın.

Sosial böhran cəmiyyətdə siyasi fəallıq doğurmasın. Əhalini idarəolunan lokal iqtisadi-siyasi gündəmə kökləməklə manipulyasiyanı davam etdirmək mümkün olsun.