Azərbaycan Neft və Qaz Sənayesi İşçiləri Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsinin Əməyin mühafizəsi şöbəsinin mütəxəssisi Bəkir Yusifov - 12 noyabr Azərbaycan tarixində xüsusi əhəmiyyət daşıyan günlərdən biridir. Bu gün ölkəmizin əsas hüquqi sənədi olan Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının qəbul olunduğu tarix kimi qeyd olunur. 1995-ci ilin 12 noyabrında keçirilmiş ümumxalq səsverməsi ilə təsdiqlənən Konstitusiya, Azərbaycanın dövlət quruculuğu prosesində dönüş nöqtəsi olmuş, milli hüquq sisteminin formalaşmasına əsas yaratmışdır.

Konstitusiyanın hazırlanması və qəbulu, dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu dövrə təsadüf etdiyi üçün onun əhəmiyyəti daha da böyükdür. Müstəqillikdən sonrakı illər həm siyasi, həm də iqtisadi baxımdan ağır sınaqlarla müşayiət olunurdu. Məhz həmin çətin dövrdə ümummilli lider Heydər Əliyevin siyasi iradəsi və rəhbərliyi ilə Azərbaycanda ilk dəfə müasir, hüquqi, demokratik dövlət quruculuğunun əsası qoyuldu.

Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanan Konstitusiya yalnız hüquqi sənəd deyil, həm də dövlətçiliyin, milli suverenliyin, insan hüquq və azadlıqlarının təminatçısına çevrildi. Ölkə həyatında hüququn aliliyinin bərqərar edilməsi məqsədi ilə qəbul edilən bu sənəd, Azərbaycanın gələcək inkişaf yolunu müəyyənləşdirdi.

Ümummilli lider Konstitusiya barədə danışarkən xüsusi vurğulayırdı ki: “Biz elə bir layihə hazırlamalı və nəhayət, elə bir Konstitusiya qəbul etməliyik ki, o, müstəqil Azərbaycan Respublikasının demokratik prinsiplər əsasında uzun müddət sabit yaşamasını təmin edən Əsas Qanun, tarixi sənəd olsun.”

Konstitusiya müasir idarəçilik sisteminin, insan hüquq və azadlıqlarının qorunmasının, dövlət strukturlarının fəaliyyət prinsiplərinin, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyətinin formalaşmasının baza sənədi oldu. Azərbaycan hüquqi cəmiyyət qurmaq, demokratik dəyərləri möhkəmləndirmək yolunda məhz bu Əsas Qanunun üzərində irəlilədi.

Konstitusiyada təsbit olunan əsas prinsiplər – dövlət müstəqilliyi, demokratiya, hüququn aliliyi, insan hüquqlarının toxunulmazlığı – Azərbaycan qanunvericiliyinin fundamentinə çevrildi. Bu prinsiplər əsasında ölkədə məhkəmə, qanunverici və icra hakimiyyəti təsis edildi və hakimiyyət bölgüsü sistemi formalaşdı.

Hakimiyyətin üç qoldan təşkil olunması Avropa dəyərlərinə uyğun olaraq ölkədə idarəçilik sistemini şəffaflaşdırdı, dövlət orqanlarının fəaliyyətinə hüquqi məsuliyyət gətirdi, vətəndaşların hüquqlarının qorunmasına təminat yaratdı. Seçki institutunun möhkəmləndirilməsi barədə Konstitusiyada verilən müddəalar isə xalqın siyasi iradəsinin azad ifadəsini təmin etdi.

1995-ci il Konstitusiyası Azərbaycan tarixində yeni mərhələnin başlanğıcı idi. Bu sənəd qəbul edildikdən sonra ölkə iqtisadiyyatında islahatlar sürətləndi, xarici sərmayələr cəlb olundu, dövlət idarəçiliyində yeni yanaşmalar tətbiq olundu. Azərbaycanın dünyada nüfuzlanmasının ilkin hüquqi dayaqları da məhz bu Konstitusiya ilə təmin edildi.

Konstitusiyanın gücü həm də ondan ibarətdir ki, o, zamanın çağırışlarına uyğunlaşan, özündə yenilənmə mexanizmlərini əks etdirən canlı sənəddir. Sonrakı illərdə aparılmış referendumlar Konstitusiyanın daha da təkmilləşdirilməsinə imkan yaratdı, dövlət idarəçiliyinin müasir formaları qəbul edildi, dövlətçiliyin möhkəmlənməsi üçün əlavə hüquqi baza formalaşdı.

Konstitusiyanın qəbulu ilə Azərbaycan yalnız siyasi sabitliyə deyil, həm də sosial və iqtisadi inkişaf üçün etibarlı platformaya sahib oldu. Bu gün ölkəmizdə həyata keçirilən hər bir islahatın, qəbul edilən qərarların, dövlət quruculuğunun, ictimai-siyasi kursun mərkəzində məhz Konstitusiyanın prinsipləri dayanır.

Əsas Qanun Azərbaycan vətəndaşının hüquqlarının qorunmasının qarantıdır. Hər bir vətəndaş bərabər hüquqa malikdir və dövlət bu hüquqların müdafiəsini Konstitusiya ilə öz üzərinə götürür. Azad söz, vicdan, seçki, mülkiyyət, sosial müdafiə, təhsil və digər fundamental hüquqların təsbit edilməsi cəmiyyətin sağlam inkişafını təmin edir.

Konstitusiya dövlətin güclənməsində, Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmlənməsində ən vacib faktorlardan biridir. Bu gün Azərbaycan dünyanın siyasi və iqtisadi sisteminə sürətlə inteqrasiya edən, regional gücə çevrilən modern dövlətdir və bu inkişaf yolunun hüquqi dayağı məhz Konstitusiyadır.

Azərbaycan artıq 2025-ci ildədir və hər il ölkəmiz daha da güclənir, iqtisadi inkişaf genişlənir, ordu qüdrətlənir, beynəlxalq aləmdə nüfuz artır. Bu prosesin arxasında hüquqi sabitlik dayanır və həmin sabitlik Konstitusiya ilə təmin edilir.

Müstəqillik tariximizin qürur səhifələrindən biri də 44 günlük Vətən müharibəsində əldə etdiyimiz tarixi Qələbədir. Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə torpaqlarımızı işğaldan azad etdi və ərazi bütövlüyümüz bərpa olundu. Bu Qələbə hüquqi və siyasi baxımdan da Konstitusiyanın gücünün təsdiqi idi, çünki Azərbaycan dövləti öz torpaqlarını beynəlxalq hüquqa uyğun şəkildə müdafiə etdi.

44 günlük müharibədəki qələbə Konstitusiyada təsbit olunan dövlət suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün təmininin real nəticəsidir. Bu qələbə həm də Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi dövlətçilik kursunun davamlılığının göstəricisidir.

Bu gün müstəqil Azərbaycan öz tarixi torpaqlarında böyük quruculuq işləri aparır, yeni şəhərlər, yollar, enerji layihələri həyata keçirir. Konstitusiyanın yaratdığı hüquqi əsaslar bu işlərin dayanıqlı olmasına zəmin yaradır.

Əsas Qanunumuz gələcək nəsillər üçün də suverenliyimizin zəmanətidir. Azərbaycan xalqı birlikdə, dövlətçilik və milli maraqlar ətrafında sıx birləşərək ölkəmizi daha güclü, daha inkişaf etmiş, daha müasir bir dövlətə çevirir.

12 noyabr – Konstitusiya Günü bu tarixi proseslərin başlanğıcını simvolizə edən gün kimi ölkəmizin tarixində mühüm yer tutur. Bu gün həm keçmişə dəyər vermək, həm də gələcəyə inamla baxmaq üçün xüsusi mənaya malikdir.

Azərbaycan xalqı bu tarixi sənədin qəbulundan keçən illər ərzində sübut etdi ki, hüquqi dövlət qurmaq, milli maraqları qorumaq və suverenliyi möhkəmləndirmək yolunda əsas silah qanunun aliliyidir.

Bu gün hər bir azərbaycanlı üçün Konstitusiya yalnız hüquqi sənəd deyil, həm də dövlətimizin müstəqilliyinin, gücünün, birliyinin və gələcəyinin təminatıdır. Vətəndaş olaraq bu Əsas Qanunun prinsiplərinə sadiqlik həm dövlətimizi gücləndirir, həm də cəmiyyətimizin sabitliyinə xidmət edir.

12 noyabr – Konstitusiya Günü münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik edirik. Qoy dövlətimiz daim güclü, müstəqilliyimiz əbədi, bayrağımız hər zaman uca olsun!