Azərbaycanda məhkəmələr imtahan qarşısında. 29 yanvar 1983-cü ildə Bakı şəhərində anadan olmuş Kazımov İsmayıl Kamal oğlunun qalmqalallı məhkəmə prosesinin maraqlı tərəfləri üzə çıxıbFemida.az xəbər verir ki, Bakı şəhəri, Yasamal rayon Məhkəməsinin 12 dekabr 2014-cü il hökmü ilə Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin 234.1-ci maddəsi ilə təqsirli bilinib 02 (iki) il 04 (dörd) ay müddətinə azadlıqdan məhrum etmə cəzasına məhkum edilmiş, Hökmdən razı qalmamış və müdafiəçim tərəfindən apellyasiya şikayəti verilmişdir. Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin cinayət kollegiyasının 22 aprel 2015-ci il tarixli qərarı ilə apellyasiya şikayəti təmin edilməmiş, barəsində olan hökm dəyişdirilmiş və ona 02 (iki) il 04 (dörd) ay azadlıqdan məhrum etmə cəzasının müddəti 02 (iki) ilə endirilmişdir.
Bu qərardan narazı qalaraq kassasiya bəraət hökmünün çıxarılması barədə şikayəti verilmiş və Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin Cinayət Kollegiyasının 29 oktyabr 2015-ci il tarixli qərarı ilə şikayət qismən təmin edilərək barəmdəki Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin cinayət kollegiyasının 02 aprel 2015-ci il tarixli ilkin məhkəmə baxışı və 22 aprel 2015-ci il tarixli yekun məhkəmə baxışı qərarları ləğv edilirək, cinayət işi apelyasiya məhkəməsində ilkin məhkəmə baxışına təyin edilmişdir. Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin cinayət kollegiyasının 1(103)-63/2015 saylı, 05 fevral 2016-cı il tarixli qərarına əsasən, apellyasiya şikayəti təmin edilməmiş, təkrar olaraq 02 (iki) il 04 (dörd) aydan 02 (iki) ilə endirilmişdir. Bundan da narazı qalıb müdafiəçisi tərəfindən kassasiya şikayəti verilmişdir.
Təqsirləndirilən şəxs açıqlamasında barəsində açılmış cinayət işi tamamilə əsassız və qanunsuz olduğunu bildirib. O hadisə baş verən günü belə xatırlayıb:
“08 fevral 2014-cü il tarixdə “Nizami” metrosu yaxınlığında daha əvvəl yol nəqliyyat hadisəsi zamanı mülki şəxsin avtomobilinə ziyan vurduğu bir nəfərlə görüşməli idim. Buna görə həmin adama pul verməli idim. Bu zaman polislər mənə yaxınlaşaraq Polis İdarəsinə getməyimi bildirdilər. Mən isə fikirləşdim ki, məhz həmin yol nəqliyyat hadisəsi ilə əlaqəlidir. Buna görə də narahat olmadım. Qarşıma saxta ittihamlarla bağlı rəsmi sənədləri imzalamağı tələb etdilər və hüquqlarımın müdafiəsi təmin olunmadığına görə bu məsələnin həllini məhkəmə yolu ilə tapacağını qərara gəldim, hər-hansı ifadə və imza etməkdən imtina etmişdim. Təhqiqat və istintaq materiallarından məhkəmə baxışı ilkin iclasında ittihamlarla tanış olmadığımı və hüquqlarımı kobud surətdə pozulduğunu bildirdim. Birinci məhkəmə instnasiyasında ittihamların saxta olduğu və polis əməkdaşları Qasımov Ceyhun, Məlikov Emin və hal şahidləri Kərimov Əli Salman oğlu, Əliyev Taleh Nazim oğlu ilə əlbir olaraq ittihamlar saxta olduğuna görə hal şahidi qismində cinayət işinin hüquqi qüvvəsinin gücləndirilməsi üçün cəlb olunmuş şəxslər olduğu müəyyən olmuşdur.”
Daha sonra İsmayıl Kazımov məhkəmə prosesi zamanı baş vermiş ciddi qanun pozuntuları ilə bağlı faktları göndərilmiş müraciətlərində təqdim edib:
“ Məhkəmə baxışı zamanı istintaq orqanlarının toplanmış sübutlar əsasında öz müdafiəm üçün məhkəmə narkoloji ekspertizasının rəyləri ilə bağlı müayinənin hansı qaydada keçirilməsi, müayinə keçdiyim zaman müasir qaydalara uyğun olaraq tibbi labarator cihazlardan istifadə olaraq qan analizinin götürülməsini, müayinə zamanı qeydiyyat kitabçasına alınmağımı və hər hansı bir sənədlərin istintaqa təqdim olunması öz rəsmi imzamla təsdiq olunması ilə bağlı vəsatət qaldırmışdım lakin həmin vəsatətlər heç bir əsaslandırma aparılmadan təmin olunmamışdır. Halbuki, həmin vəsatət iş üzrə mühüm əhəmiyyət daşıyırdı və məhkəmənin borcu idi ki, iş üzrə əsaslı nəticəyə gəlmək üçün həmin məsələləri araşdırsın.Eyni zamanda hal şahidi Ə. Kərimov məhkəmədə ifadə verərkən bütün suallardan yayınaraq “yadımda deyil” deyə və onun durumu narkotikin təsiri altında olduğu və ifadə verə bilmədiyinə görə şübhələr yaratdı. O zaman sədrlik edən hakim Əfəndiyev Akşindən Ə.Kərimovun barəsində məhkəmə təxirə salınmaz olaraq onu tibbi narkoloji müayinəyə göndərilməsini xahiş etmişdim.”
Daha sonra təqsirləndirilən şəxs iş üzrə hal şahidlərinin saxta ittihamlarda necə ifşa olunmasından yazıb.
“Həmin ittihamlarda hal şahidləri kimi Əliyev Taleh Nazim oğlu və Kərimov Əli Salman oğlu ilə birlikdə həmin istintaq orqanlarının ittihamlarında əlbir olub və Yasamal rayon məhkəməsində sədrlik edən hakim Əfəndiyev Akşinin icraatında olan hər iki cinayət işi ilə bağlı materiallarla tanış idi və əlavə olaraq kassasiya şikayətində qeyd edilən rəsmi sənədlərin təqdimatında da Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin Arif Məmmədəli oğlu Məlikovun CM-nin 234.4.3 maddəsi ilə təqsirləndirməsinə dair 25.05.2015-ci il tarixli 1(101)-469/2015 saylı hökmünün surətində göründüyü kimi əməliyyat qrupunun rəhbəri polis mayoru Əliyev Seymur Hüseyn oğlu və kiçik əməliyyat müvəkkili polis serjantı Məlikov Emin həmçinin hal şahidi Kərimov Əli Salman oğlu ilə əlbir olaraq başqa cinayətlərdə də iştirak etdikləri ifşa olmuşdular. Eyni oxşar hadisə ilə bağlı əlavə olaraq Baxışov Anar Müstəcəb oğlunun 15 sentyabr 2014-cü il tarixdə Yasamal Rayon Polis İdarəsinin əməkdaşları tərəfindən saxlanlan zaman hal şahidləri kimi həmin Əliyev Taleh Nazim oğlu və Kərimov Əli Salman oğlu ilə birlikdə iştirak ediblər. ”
Qeyd edək ki, Ali Məhkəmə çıxardığı qərarda bu hala münasibətini bildirərək qeyd edib:
“ Məhkəmə o hala diqqət yetirir ki, eyni hal şahidlərini bir çox cəhtləri ilə oxşar olan (hər iki təqsirləndirilən şəxsin ictimai yerdə, əlində selofan torbada və böyük kütləyə malik marixuana ilə tutulublar.) Onların cinayət işlərində hal şahidi kimi ifadəsi onların polisi “ştatlı” hal şahidi olmasına əsas yaradır və bu hal təsadüf ola bilməz.
Ali Məhkəmənin Cinayət Kollegiyası sədrlik edən İnqilab Nəsirov AR CPM-nin 419-cu maddəsinə əsasən kasassiya instansiyası məhkəməsi kasassiya şikayətinə və ya kasassiya protestinə mahiyyəti üzrə baxaraq yalnız hüquq məsələləri üzrə cinayət qanunun və bu məcəllənin normalarının tətbiqinin düzgünlüyünü yoxlayaraq kasassiya şikayətinin dəlillərinə münasibət bildirərək bütün məsələləri vurğulamağı rəsmi olaraq zəruri hesab etmişdir.
Belə ki, məhkəmə kollegiyası bu nəticəyə gəlmişdir ki, işi apellyasiya instansiya məhkəməsində yenidən baxılarkən iş üzrə tam istintaq aparılmaqla CPM-nin 144-146-cı maddələrinə uyğun olaraq bütün sübutlar tədqiq edilməli, iş üzrə bütün şahidlər dindirilməli, sübutlara CPM-nin 125-ci maddəsinin tələblərini nəzərə alınmaqla düzgn hüquqi qiymət verilməli və iş üzrə qanuni və əsalı qərar qəbul olunmalıdır.
Həmin qeyd etdiyimiz məsələlər üzrə kasassiya şikayəti qismən təmin olunaraq barəmdə Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Cinayət Kollegiyasının 02.04.2015-ci il tarixli ilkin məhkəmə baxışı və 22.04.2015-ci il tarixli yekun məhkəmə baxış qərarları ləğv edilərək cinayət işinin yenidən Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin ilkin məhkəmə baxışına təyin edilməsini qərarı çıxarılmışdır. Xüsusilə qeyd edilmişdir ki, cinayət işinin yenidən açılması məhz ondan ibarət idi ki, ciddi səhvlər aradan qaldırılsın.
Bu güc elə tətbiq olunmalı idi ki, fərdi maraqlarla mühakimə sisteminin effektivliyinin təmin edilməsi arasında ədalətli balans yaratmaq maksimal dərəcədə mümkün olsun. Bir sıra məhkəmə qərarlarında “ciddi səhv” anlayışının təhlili zamanı məhkəmə vurğulamışdır ki, işin “natamam və qərəzli” olması, yalnış nəticəyə səbəb olması məhkəmə prosessinin ciddi pozuntuları, hakimiyyətdən sui-istifadə, hüququn tədqiqi dairəsindəki səhvlər və ədalət mühakiməsi maraqlarına təsir edən digər ağır nöqsanlar ciddi səhvin mövcudluğu kimi göstərilir. Belə səhvlərin aradan qaldırılmadan qalması ədalət mühakiməsinin ədalətliyinə, obyektivliyinə və ictimai nüfuzuna ciddi təsir edir.
Və iş yenidən Bakı Apellyasiya Məhkəməsinə qayıdaraq polislər dindirilən zaman verilən suallardan yayınaraq “iki müddət keçdiyi üçün yadımda deyil” cavabları ilə yayınırdılar. Amma həmin “yadımda deyil” cavablarla birinci instansiya məhkəməsindən başlanılmışdır. Şahidlərin biri Kərimov Əli Salman oğlu öz ifadələrində qeyd etmişdi ki, “mən qabaqcadan onlarla əlbir olmuşam və əməliyyat tədbirləri ilə bağlı əməliyyatlarda da iştirak etmişəm və 310 manat əmək haqqı alırdım. Kazımov İsmayılın üzərində baxış zaman orada iştirak etməmişəm. Polislər tərəfdən mənə sənəd təqdim olunmuşdur və onun yol nəqliyyat hadisəsi ilə bağlı məsələ olduğunu bildirmişdilər. Və həmin sənədi mən imzalamışdım. Birinci instansiya məhkəməsində də məhkəmədən yayınmağımın səbəbini də biləndə ki, Kazımov İsmayılın cinayət işində hal şahidi kimi AR CPM-nin 234.1-ci maddəsi ilə ittiham olunur və onun üzərinə baxış keçirilən zaman biz hal şahidi kimi ifadə verməliyik həmin şəxsin üstünə baxış keçirilən zaman mənim iştirak etməməyim üçün məhkəmədən yayınırdım. Sonra məcburi məhkəmə gətirilən zaman orada da qeyd etmişdim ki, mən suallardan yayınırdım çünki doğurdanda heç nə görməmişdim və baxış zamanı iştirak etməmişdim.” Şahidlər dindirildikdən sonra cinayət işində bir sıra ciddi səhvlərin aradan qaldırılması üçün başqa məsələlərə nəzər salmadan yekun qərar qəbul etmişdir.
Bütün göstərilən faktlara əsasən qərar çıxardan Ali Məhkəmə Azərbaycan Respublikası CM-nin 234.1-ci maddəsi ilə təqsirli bilinib məhkum olunmuş Kazımov İsmayıl Kamal oğlunun barəsində Bakı Appelyasiya Məhkəməsinin cinayət kollegiyasının 02 aprel 2015- ci tarixli ilkin məhkəmə baxışı və 22 aprel 2015- ci il yekun məhkəmə baxışı qərarları ləğv edib və cinayət işi appelyasiya məhkəmsində ilkin məhkəmə baxışına təyin edilməsi barədə qərar çıxarıb.
Kazımov İsmayıl Kamal oğlu Femida.az-a açıqlamsında Bakı Apellyasiya məhkəməsinin hakimi Həsən Əhmədov heç bir araşdırma aparmadan və əsaslandırmadan əvvəlki qərarı qüvvədə saxlayıb. Bununla da Ali Məhkəmənin verdiyi bu kimi tapşırıqları pozaraq saxta ittihamları davam etdirib.Qərardan kassasiya şikayəti verilib.İş hazırda İmran Hacıqayıbovun icratındadır.
